ผ้ามัดย้อมมีกี่ประเภท? แตกต่างกันอย่างไร? บทความนี้มีคำตอบ

Author : Panthip Mongkonpetchsiri
Textile Specialist

             ผ้ามัดย้อมคือผ้าแบบไหน? เชื่อว่าแทบจะทุกคนรู้จักกันอยู่แล้ว แต่บทความนี้จะขออธิบายคร่าวๆ ว่า ผ้ามัดย้อมมีกี่ประเภท ข้อดีข้อเสียของผ้ามัดย้อมแต่ละแบบ มาดูกันค่ะ ว่าเสื้อมัดย้อมแบบที่เราใช้อยู่เป็นเนื้อผ้าแบบไหนกันนะ

             เดิมผ้ามัดย้อมทั่วไปจะใช้ผ้าที่ทำจากเส้นใยธรรมชาติที่นิยมคือผ้าฝ้าย หรือคอตตอน (Cotton) ใช้สีคราม หรือสีธรรมชาติต่างๆในการย้อม แต่ในปัจจุบันมีเทคโนโลยีสีย้อมที่เข้ามาช่วยเรื่องสีตก ความสดใสของสี หรือแม้กระทั่งผ้ามัดย้อมที่เป็นงานพิมพ์ลายก็กำลังเป็นที่นิยมเป็นอย่างมาก

             บางคนอาจจะเคยเอาเสื้อเปล่ามาลองทำมัดย้อมด้วยตัวเองดู แล้วสีอาจจะไม่ติด หรือติดไม่ชัด แนะนำให้ดูส่วนผสมของเนื้อผ้าก่อนนะคะว่าใช่คอตตอน 100% หรือเปล่า หากเป็นผ้าผสมระหว่างโพลีและคอตตอน เช่น TC CVC อาจจะติด แค่ส่วนที่เป็นคอตตอนเท่านั้นถ้าเป็น polyester 100% ก็คือจะไม่ติดสีเลยค่ะ



ผ้ามัดย้อมมีกี่ประเภท ตามที่เราเห็นทั่วไปในท้องตลาดขอแบ่งตามประเภทเนื้อผ้าและวิธีมัดย้อมคร่าวๆ ดังนี้

1. เส้นใยธรรมชาติ  สามารถใช้ได้ทั้งผ้าคอตตอน ผ้าขนสัตว์ แต่ทั่วไปที่นิยมกันคือ คอตตอน100% ค่ะ

             1.1   มัดย้อมคราม (Indigo Dye) ครามจะเป็นการย้อมจากสีธรรมชาติ หรือจากต้นครามนั่นเองค่ะ นิยมนำคอตตอนมาทำมัดย้อมเพราะจะติดสีได้ดี สีของการย้อมครามจะเป็นสีโทนน้ำเงิน ฟ้า การย้อมด้วยวิธีนี้ จริงๆแล้วจะมีขั้นตอนที่ช่วย Fix สี เพื่อลดการสีตกระดับนึง แต่หากสีมีความเข้มมาก ๆ อาจมีสีส่วนเกินหลงเหลือบนผิวผ้า ในการใช้งานช่วงแรกจึงอาจมีสีตก ควรแยกซักจากผ้าสีอ่อนนะคะ

            1.2   มัดย้อมด้วยสีจากธรรมชาติ (Natural Dye) รู้หรือไม่คะว่าวัสดุหลายอย่างในธรรมชาติ แท้จริงแล้วสามารถนำมาย้อมผ้าให้เกิดสีต่าง ๆ ได้ค่ะ เช่น การย้อมผ้าด้วย โคลน ขมิ้น เปลือกไม้ รากไม้ต่างๆ เป็นต้น แต่การย้อมแบบนี้ไม่ได้มีสิ่งที่จะช่วย Fix สี เพื่อให้สีติดได้นาน ดังนั้น เมื่อมีการใช้งานหรือซักไปเรื่อย ๆ จะทำให้สีมีความอ่อนลง

                1.3   มัดย้อมด้วยสีสังเคราะห์ สีรีแอคทีฟ (Reactive dye) เพื่อพัฒนาให้ลายมัดย้อมที่ได้มีสีที่สดใสขึ้น ลดปัญหาเรื่องสีตก และมีสีให้เลือกได้หลากหลาย ในปัจจุบันเราจึงเห็นมัดย้อมที่มีหลากสีมากขึ้น เทคนิคนี้ จะให้สีย้อมประเภท รีแอคทีฟ เพราะนอกจากสีที่ได้จะสดใสดีแล้วยังมีขั้นตอนที่ช่วย Fix สีให้ติดคงทนบนผ้าได้ดีขึ้น แต่หากเป็นผ้าที่สีเข้ม ก็ควรแยกซักจากสีอ่อนก่อนในช่วงแรก เพราะมีโอกาสที่สีส่วนเกินจะยังหลงเหลืออยู่บนผิวผ้าค่ะ

                 1.4   มัดย้อมด้วยสีสังเคราะห์ สีซัลเฟอร์ (Sulphur dye) ต้องบอกก่อนว่าจริงๆการใช้สีประเภทนี้ไม่เป็นที่นิยมแล้ว แต่ก็ยังมีคนที่ชอบต้นทุนถูกๆเลือกใช้การมัดย้อมด้วยสีประเภทนี้ซึ่งเป็นสีอันตรายต่อรางกายมนุษย์ ไม่แนะนำให้ใช้เลยค่ะ หากสงสัยว่าเสื้อมัดย้อมของเราใช้สีประเภทนี้หรือไม่ ลองสังเกตุดูว่า เป็นมัดย้อมสี โทนเข้ม แล้วซักหลายต่อหลายครั้งก็ยังมีสีตกอยู่ตลอดก็นั่นแหละค่ะ

2.  เส้นใยสังเคราะห์ หลายคนอาจเคยเห็น ผ้ามัดย้อมไมโคร ลวดลายต่างๆ ปกติแล้วเส้นใยสังเคราะห์ทั่วไปไม่สามารถนำมาทำมัดย้อมด้วยวิธีการเดียวกับเส้นใยธรรมชาติได้ เพราะการจะทำให้เส้นใยสังเคราะห์ติดสีได้ต้องใช้ความร้อนสูงมากกว่า 130 องศาเซลเซียส และสีที่ใช้กับเส้นใยสังเคราะห์ก็ต้องเป็นสีประเภท ดิสเพอร์ส (Disperse) ดังนั้นเราจึงใช้เทคนิคการพิมพ์ลายมัดย้อมบนผ้าไมโครค่ะ 

ความแตกต่างข้อดีข้อเสียของผ้ามัดย้อมแต่ละประเภทแบบง่ายๆ สามารถดูได้จากตารางนี้ค่ะ

 หวังว่าบทความนี้จะมีประโยชน์สำหรับคนที่กำลังตัดสินใจเลือกซื้อ หรือสนใจมองหาผ้ามัดย้อมแต่ละประเภทนะคะ ท่านที่อยากเริ่มทำธุรกิจเป็นของตัวเอง หากต้องการเข้ามาเลือกลายผ้ามัดย้อม หรือต้องการสัมผัสเนื้อผ้ามัดย้อมไมโคร สามารถเข้ามาได้ที่ ตลาดผ้าจงสถิตย์ ได้เลยค่ะ

Line OA: @startupjs (https://lin.ee/hyQIAo2)

www. taladpha.com

☎ : 090-686-0770

หากบทความนี้เป็นประโยชน์ ช่วยแชร์ไปเป็นความรู้ได้นะคะ